اصول طراحی موزه با رویکرد اصلی معماری و استانداردها طبقه‌بندی موزه‌های ایران در‌حال‌حاضر تعداد 430 موزه در ایران وجود دارد. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، موزهها را طبق عملکرد و کاربردشان در پنج گروه طبقه‌بندی کرده است: موزه‌های علوم و فنون، موزه‌های تاریخی و باستانی، اکوموزه‌ها، موزه‌های هنری و نمایشی، موزه‌های مردم‌شناسی. در برخی موزهها تجربه‌های علمی طبق شواهد و وسایل کاری و تاریخی طبیعی که دربرگیرنده گونه‌های گوناگون اصول طراحی موزه گیاهی و جانوری است به نمایش گذاشته می‌شود. باغ‌های انسان‌شناسی، گیاه‌شناسی، جانورشناسی (موجودات زمینی و آبزی) و ذخایر طبیعی (فسیل‌ها و کانی‌ها) تمامی در این طبقه پیمان میگیرند. [7]
2-2-11-1- موزه‌های علوم و فنون
در این دسته، موزه‌های متنوعی جای میگیرند؛ در برخی موزهها تجربه‌های علمی طبق شواهد و وسایل کاری و تاریخی طبیعی که شامل گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری است به نمایش گذاشته می‌شود. باغ‌های انسان‌شناسی، گیاه‌شناسی، جانورشناسی (موجودات زمینی و آبزی) و ذخایر طبیعی (فسیل‌ها و کانی‌ها) همگی در این اصول طراحی موزه طبقه قرار میگیرند. موزه فاطمی به عنوان قدیمی‌ترین موزه جانورشناسی کشور یکی از ارزشمندترین موزه‌هایی است که در این گروه جای می‌گیرد.
ـ موزه‌های نظامی: از سایر موزه‌هایی که جزو موزه‌های علوم و فنون محسوب می‌شوند، موزه‌های نظامی هستند. این نوع موزهها روند تاریخی انواع سلاح‌های نظامی و جنگی را در معرض دیدن همگان قرار می‌دهند. این گونه اشیا دربرگیرنده لباس‌های نظامی و رزمی، جنگ افزار و دیگر وسایل رزمی می‌شود. دیرینکده نظامی باغ عفیف‌آباد شیراز یکی از بهترین نمونه‌ها در این دسته محسوب می‌شود. [7]
2-2-11-2- موزه‌های تاریخی و کهنه
این موزهها دید تاریخی دارند و بیانگر سلسله و اصول طراحی موزه دوره‌های تاریخی هستند. اغلب یادبود ها این موزهها بر نشانه کاوش‌های باستان‌شناسی به دست آمده است و بیانگر نزاکت و شهریگری گذشته و تلفیق‌‌کننده دانش و هنر یک مردم یا یک تیره هستند. برخی از این موزهها به «موزه مادر» نامدار هستند. دیرینکده ملی ایران (ایران باستان)، دیرینکده ملی ورسای در فرانسه و موزه تاریخ در واشنگتن از این دسته موزهها هستند.
ـ کاخ موزهها: بنا یا پرتو تاریخی‌ای هستند که از پیشینیان به دست ما دریافتی و بیانگر وضع و شیوه حیات صاحبان آن است. ممکن است در این بنا اشیای تاریخی و نیز آثار هنری وجود داشته باشد. کاخ موزهها معمولا در مراکز حکومتی به هستی می‌آیند و منظور از راه اندازی آنها به نمایش قراردادن یا نشان و بناهای تاریخی و نیز عبرت‌آموزی است. مجموعه کاخ‌های اصول طراحی موزه سعدآباد و گلستان تهران از این دست موزهها هستند.
2-2-11-3- اکوموزه‌ها
از واژه اکوموزه پیداست که با اکولوژی رابطه دارد به این معنا که همزیستی انسان و طبیعت، پای بست، شکل‌گیری اکوموزه‌هاست. اکوموزه لافت در جزیره قشم که یکی از سایت‌های ژئوپارک قشم نیز به حساب می‌آید بهترین نمونه اکوموزه در ایران است.
ـ موزه‌های فضای باز: زمانی که یک کاوش علمی باستان‌شناسی منجر به کشف نشانه ها ارزشمند غیرمنقول می‌شود که قابل انتقال به موزهها نیستند؛ با فراهم آوردن شرایط و امکانات لازم، مکان مورد نظر را برای بازدید عموم آماده می‌کنند. موزه‌های فضای باز قدمتی 120 ساله در عالم دارند.
ـ پارک موزهها: این موزهها به دلیل داشتن ابعاد متنوع علمی، اصول طراحی موزه فرهنگی و جاذبه‌های تفریحی و آموزشی، از اهمیت زیادی برخوردارند. [7]
2-2-11-4- موزه‌های هنری و نمایشی
این موزهها از انواع هنرهای تجسمی و تزئینی برخوردارند که جنبه‌های زیبایی‌شناسی کثرت در خویش جای داده‌اند. این نوع از موزهها معمولا بازدیدکنندگان قابل توجهی دارند. موزه هنرهای تزئینی اسپهان و دیرینکده هنرهای ملی در طهران از بهترین موزه‌های هنری و نمایشی کشور محسوب می‌شوند. [7]
2-2-11-5- موزه‌های مردم‌شناسی
این بخش از موزهها، فرهنگ، آیین ها و رسوم، اعتقادات، پوشاک و سنن اجتماعی حاکم بر جامعه را اثر می‌دهند. دیرینکده مردم‌شناسی تهران و دیرینکده مردم‌شناسی گردآور گنجعلی خان از این دسته هستند. [7]
موزه‌های اندیشمندان (خانه هنرمندان)
این گونه موزهها برای ارج قرار دادن به هنرمندان، نویسندگان، مخترعان و مفاخر جامعه، معمولا پس از درگذشت‌شان در خانه شخصی آنها پدید می‌آید و دربرگیرنده وسایل شخصی، وسایل کار به همراه نشانه ها آنان است. این نوع موزهها در کشورهای اروپایی رونق بسیار دارد. در ایران نیز می‌توان به گنجینه‌هایی چون خانه استاد ابوالحسن صبا، خانه دکتر حسابی، خانه میرزا کوچک خان جنگلی و... اشاره کرد. [7]
بخش سوم : مطالعات تطبیقی ؛ معروف ترین موزه های دانشمند
2-3-1- دیرینکده آکروپولیس
موزه”آکروپولیس” بزرگترین موزه یونان و گرد از مهمترین موزه‌های دانشمند درباره اصول طراحی موزه یادگارها مربوط به تمدن یونان باستان است.موزه آکروپولیس تقسیم بزرگواری از گنجینه و یادبود ها کهنه مرتبط با اکتشافات گردآور تاریخی آکروپولیس را در خود جای دیتا است.
برای این که بدانیم طراحی و انواع آن چیست، اول باید تعریف طراحی را بدانیم. طراحی، یکی از اولین فعالیت هر هنرمند در روند پدید آوردن اثر هنری است. در مرحله ی طراحی، تغییر و تحولات ضروری «از اندیشه تا عمل» رخ می دهد. آنچه در طراحی اهمیت دارد جریان و روند خلق هنری یا شیوه ی هنرمندانه است. در آثار طراحان بزرگ، طراحی نه تنها منبعی از الهام هنرمندانه به شمار می آید که خود به ابزاری بیانگرانه بدل می شود. طراحی بیانگر ظرافت، خشونت، غم، شادی و به دیگر سخن، آینه ی تمام نمای مکنونات قلبی هنرمند است.
پیش طرح، اسکچ یا طرح کم پرداخت، عبارت است از نوعی طراحی اولیه، تند و مقدماتی (بدون ریزه کاری از یک ترکیب، یا بخشی از یک ترکیب، یا نمونه ای مقدماتی و غالبأ کوچک از یک نقاشی) که شناخت و تصور کلی از اثر در دست تهیه شکل می گیرد.
برای مطالعه بیشتر در مورد اسکچ یا اسکیس + نمونه تصاویر روی لینک زیر کلیک کنید و مطالعه کنید.
مقاله اسکچ یا اسکیس